راهنمای کامل رنگهای صنعتی: ویژگی‌ها، کاربردها و مزایا

رنگهای صنعتی – رنگ و صنعت ساخت آن، تاریخ طولانی و کهن را به خود اختصاص می دهد. تاریخچه ی استفاده از رنگ به انسانهای اولیه بر می گردد. آنها بودند که نخستین بار بر روی دیوار غارها، نقوش رنگینی را ترسیم نمودند. از ساده ترین و قدیمی ترین رنگهای مورد استفاده ی بشر می توان مخلوط حاصل از انحلال خاک رس رنگی در آب را نام برد.

و مصریان بانیان اولیه ی صنعت رنگ سازی و به عبارتی هنر رنگرزی و لعاب سازی بوده اند. آنها در حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) با این هنر آشنا بودند و از صمغ های گیاهی و موم در تهیه ی مواد رنگی استفاده می کردند.

و با مرور زمان از روغن دانه های طبیعی، به عنوان رزین در ساخت رنگ استفاده شد، اما این روغن ها کاملا جواب گوی نیاز صنعت نبود ؛ در نتیجه، رزین های مصنوعی به طور عمده جانشین روغن های طبیعی گردید. در حال حاضر رنگ های بسیار متنوعی با ویژگی های خاص تولید می شود که جهت مصارف گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. مهم ترین کاربرد رنگهای صنعتی عبارت است از :

حفاظت در برابر خوردگی و آسیب پذیری : سطوح کلیه ی اجسام به مرور زمان آسیب پذیر است. نور خورشید، حرارت، رطوبت، مواد خورنده و … باعث خوردگی سطوح فلزی، پوسیدگی چوب و … می گردد.

عوامل دیگری نظیر باکتری ها، سایش، خراش و … نیز به سهم خود در ایجاد عوارض مؤثرند. این گونه رنگهای صنعتی به رنگ های حفاظتی موسوم اند.

مصارف تزیینی : معمولا همراه با استفاده از رنگ، جنبه ی زیبایی و تزیینی آن نیز مدنظر می باشد.

سایر موارد : علاوه بر دو علت اساسی فوق، دلایل دیگری از قبیل بهداشت و پاکیزگی، افزایش صافی، براقیت، علامت گذاری و غیره را می توان نام برد.

کاربران و مشتریان گرامی می توانید جهت اطلاع از قیمت و فروش انواع محصولات رنگ های صنعتی با شرکت رانا کیمیا فام به شماره تلفن (۳۰ خط) ۸۷۷۰۰۶۲۷ – ۰۲۱ تماس حاصل فرمایید.

 

اجزای تشکیل دهنده ی رنگ های صنعتی :

• رنگ پایه  (رزین)
• رنگ دانه یا رنگینه (پیگمان)
• حلال
• مواد افزودنی

رنگهای صنعتی پایه یا رزین :

رزین پایه ی اصلی رنگ است و سایر اجزای رنگ به وسیله ی آن به یکدیگر و به سطح مورد نظر می چسبند. ضمنا رزین، با تشکیل فیلم، بعد از خشک شدن رنگ، باعث محافظت سطوح در برابر عوامل خارجی می شود .

کیفیت یک رنگ به نوع رزین آن بستگی دارد. به همین دلیل است که پوشش ها و رنگهای مختلف را بر حسب نوع رزین آنها طبقه بندی می کنند.

خشک شدن رنگ به چه روش هایی صورت می گیرد؟

واکنش تبدیل رنگ تر به یک فیلم جامد را که منحصر به رزین مربوط می شود خشک شدن می گویند که به روش های زیر انجام می شود:

الف : با تبخیر حلال موجود در رنگ (خشک شدن فیزیکی) مانند رزین های وینیلی

ب : ترکیب رزین با اکسیژن و یا بخار آب مانند آلکید رزین ها

پ: با کمک رطوبت هوا، مانند رزین های گروه ایزوسیاناید

ت : استفاده از حرارت جهت تسریع خشک شدن، مانند برخی از رنگ های کوره ای

ث: ترکیب با یک سخت کننده (هاردنر) ، مانند رنگ اپوکسی و رنگ پلی اورتان

پوشش ها و رنگهای صنعتی مختلف را بر حسب نوع رزین آن طبقه بندی می کنند. رزین های مصرفی در رنگ ها به دو دسته ی کلی تقسیم میشوند :

الف: رزین های طبیعی این رزین ها اغلب از صمغ و شیره ی درختان مختلف به دست می آید .

ب: رزین های مصنوعی : این رزینها که امروزه به طرق مختلف تهیه می شوند عبارت اند از : رزین های آلکید، پلی استر، فنولیک، اپوكسی، پلی اورتان، آپا کسی استر، کلروکائوچو، وینیلی، سیلیکونی، آکریلیک، پلی وینیل استات، پلی وینیل بوتیرال، ملامین فرم آلدئيد، نیترو سلولزی و …

خواص و کاربرد ۶ نوع رنگهای صنعتی و رزین :

در تهیه ی رزین های مصنوعی، روغن ها به عنوان عامل اصلاح کننده رزین های مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرند . روغن ها از لحاظ ساختار شیمیایی از یک مولکول گلیسیرین و سه مولکول اسید چرب تشکیل می شوند که نوع و مقدار درصد اسیدهای چرب موجود در روغن های مختلف متفاوت است.

معمولا خشک شدن روغن ها به نوع و میزان اسیدهای چربی که در آن وجود دارد بستگی دارد. این روغن ها بر اساس میزان خشک شوندگی در برابر هوا به سه گروه تقسیم میشوند :

۱- روغن های خشک شونده : مانند روغن بزرک، روغن چوب چینی و روغن ماهی

۲- روغن های نیمه خشک شونده : مانند روغن سویا و روغن تال

۳- روغن های خشک نشونده : مانند روغن کرچک و روغن پنبه دانه

رنگ دانه یا رنگینه (پیگمان) :

رنگ دانه ها ذرات جامد سفید یا رنگین بسیار ریزی هستند که در جزء سیال رنگ پخش شده ولی در آن حل نمی گردند. در این رابطه، معمولا به جزء سیال رنگ، ناقل نیز گفته میشود.

رنگ دانه علاوه بر جنبه ی تزیینی، خصوصیات دیگری، از قبیل رنگ ظاهری یا فام”، تقویت قدرت مکانیکی و ثبات در برابر تابش نور خورشید، را نیز در رنگ ایجاد می کند.

انواع رنگ دانه ها: رنگ دانه ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

ا- رنگدانه های اصلی که می توانند مواد معدنی یا آلی باشند، مانند دی اکسید تیتان، کرومات سرب، کرومات روی، اکسیدهای آهن، سرنج، دوده و گرافیت، فتالوسیانین ها و …

۲- رنگ دانه های کمکی یا رنگ دانه یار مانند کلسیم کربنات (گل سفید)، باریم سولفات (باریت)، منیزیوم سیلیکات (تالک)، آلومینیوم سیلیکاته (خاک چینی یا کائولین که اصطلاح خاک رس گفته میشود)، سیلیس (سیلیکا)، سیلیکات مضاعف آلومینیوم و پتاسیم” (میكا)، آزبست یا پنبه ی نسوز و….

رنگدانه یارها صرفا جهت ارزانی و ایجاد خواصی چون پوشش دهندگی، ماتی، جلوگیری از ته نشینی، تنظیم ویسکوزیته، حفظ شفافیت، ایجاد یکنواختی و بعضا جهت ایجاد خواص مطلوب در سطح فیلم نظیر چسبندگی، نفوذناپذیری، قابلیت سمباده خوری و حفظ رزین از فاسد شدن به کار می روند.

خاطر نشان می شود که مواد رنگی آلی را در زمان های قدیم از گیاهان و حیوانات به دست می آوردند. برای مثال، رنگ آبی از گیاه نیل، رنگ سبز از کلروفیل و رنگ قرمز از ریشه ی روناس یا یک نوع ساس قرمز به دست می آمد.

در بین رنگدانه های اصلی می توان انواع زیر را نام برد. –

رنگ دانه های متالیک؛ شامل پودر و خمير آلومینیوم، پودر برنزی طلایی، پودر فلز روی

– رنگدانه های شبرنگ (شب نما)؛ که دارای این خاصیت می باشند که طول موج های فرابنفش نامریی را جذب کرده و سپس این انرژی جذب شده را به صورت نورهایی به طول موج های بلندتر از طیف مریی پس می دهند.

از این نوع رنگ دانه ها در ساخت رنگهای صنعتی اخطار دهنده از قبیل علایم خطوط، آتش نشانی، ترافیک، آمبولانس، ارتش و غیره استفاده میشود.

 

حلال ها :

حلال ها مایعاتی هستند که جهت حل کردن رنگ پایه به رنگ اضافه شده و پس از کاربرد رنگ تبخیر می شوند. معمولا حلال مناسب ترکیبی از چند نوع حلال است.

مخلوط و یا ترکیب مناسبی از حلال ها می تواند در کاهش قیمت، میزان آلودگی، مسمومیت و خطر آتش سوزی مؤثر باشد. انتخاب بجا و صحیح حلال در خاصیت برس خوري (امکان اعمال مناسب رنگ با قلم مو)، سرعت خشک شدن و در نهایت در تشکیل فیلم مطلوب دخالت مستقیم دارد.

به طور کلی حلال های مناسب جهت رنگهای مختلف می بایست واجد شرایط زیر باشند :

– با رنگ مورد نظر سازگاری داشته و با سایر اجزای رنگ مخلوط یکنواختی را تشکیل دهد .

– ترکیباتی که از نظر زیست محیطی مضر هستند (مانند بنزن) در آن وجود نداشته باشد.

– تبخیر آن در زمان مناسب (با توجه به شرایط محیط) صورت گرفته به گونه ای که در تشکیل یک نواخت فیلم مربوط و چسبندگی آن به سطح اشکالی ایجاد نکند.

. مصرف آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد .

یادآوری می شود امروزه استفاده از آب، چه به صورت تنها با مخلوطی از الكل و أتر الكل ها به عنوان یک حلال، به دلایل بهداشتی و عدم آتش گیری و سمی نبودن مصرف فراوانی پیدا کرده است ؛

خصوصا جهت انحلال رنگهای صنعتی پلاستیکی، رزین های محلول در آب و رزین های امولسیونی و کلوییدی مورد استفاده واقع می شود. البته آب در همه ی موارد یک حلال مطلوب نیست، چرا که با سایر حلال های آلی امتزاج ناپذیر است،

ضمن این که فیلم حاصل از رنگ محلول در آب، براقیت خوبی نداشته و همیشه نسبت به آب حساس است.

مواد افزودنی :

افزودنی ها به موادی گفته میشود که به منظورهای گوناگون از جمله، حصول کیفیت مطلوب و مورد نظر، مرغوبیت بیشتر، بهبود عملکرد و سهولت استفاده، به مقدار یک تا دو درصد وزن کل رنگ و حداکثر تا پنج درصد در ساخت یک رنگ مورد استفاده قرار می گیرد.

افزودنی ها در انواع گوناگون وجود دارند که برخی از آنها عبارت اند از : خشک کننده، ضد پوسته، ضد ته نشینی، پوشش دهنده، پخش کننده، ضد شره، ضد کف، ضد قارچ و کپک زدگی، ضد دلمگی، انعطاف دهنده ، پایدار کننده

سوالات متداول

۱. رنگهای صنعتی چیست؟

رنگهای صنعتی، رنگ‌هایی هستند که برای استفاده در صنایع مختلف مانند صنایع خودروسازی، صنایع فولاد، صنایع دریایی و ساخت و ساز به کار می‌روند. این رنگ‌ها معمولاً دارای خصوصیات مانند مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر شرایط جوی و دماهای بالا هستند.

۲. چرا از رنگهای صنعتی استفاده می‌شود؟

رنگهای صنعتی به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط سخت صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این رنگ‌ها می‌توانند سطوح را محافظت کرده و در برابر خوردگی، رطوبت، حرارت و سایر عوامل خراب‌کننده مقاومت نمایند.

۳. رنگهای صنعتی چه خصوصیاتی دارند؟

خصوصیات رنگهای صنعتی شامل مواردی مانند مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر ترک‌ها، مقاومت در برابر UV، مقاومت در برابر حرارت و عایق بودن الکتریسیته می‌باشد.

۴. چگونه می‌توان رنگهای صنعتی را برای سطوح فولادی آماده کرد؟

برای آماده‌سازی سطوح فولادی برای استفاده از رنگهای صنعتی، مراحلی مانند شستشو، تمیزکاری، و سپس استفاده از پرایمر مناسب برای فلزات انجام می‌شود.

۵. رنگهای صنعتی برای استفاده در شرایط جوی مختلف مناسب هستند؟

بله، رنگهای صنعتی معمولاً برای استفاده در شرایط جوی مختلف از جمله باران، برف، نور UV و دماهای متغیر مناسب هستند. این رنگ‌ها به عنوان پوشش‌های مقاوم در برابر عوامل جوی عمل می‌کنند.

۶. آیا رنگهای صنعتی قابل استفاده بر روی سطوح غیر فلزی هستند؟

بله، رنگهای صنعتی ممکن است بر روی سطوح غیر فلزی مانند بتن، چوب، پلاستیک و فایبرگلاس نیز استفاده شوند، با شرایط مناسب آماده‌سازی سطح و استفاده از پرایمرهای مناسب.

۷. چگونه می‌توانم ترک‌های رنگهای صنعتی را رفع کنم؟

برای ترمیم ترک‌های رنگهای صنعتی، ابتدا سطح را تمیز کرده و سپس با استفاده از رنگ مشابه، لایه برداری و ترمیم لازم را انجام دهید.

۸. آیا رنگهای صنعتی قابلیت رنگ‌آمیزی دوباره دارند؟

بله، بسیاری از رنگهای صنعتی قابلیت رنگ‌آمیزی دوباره را دارند و می‌توانند در صورت نیاز با رنگ‌های مشابه مجدداً رنگ‌آمیزی شوند.

۹. آیا رنگهای صنعتی برای استفاده در داخل ساختمان‌ها مناسب هستند؟

بله، رنگهای صنعتی می‌توانند برای استفاده در داخل ساختمان‌ها در مواردی مانند پوشش دیوارها، سقف‌ها، کف‌ها و تجهیزات دیگر مورد استفاده قرار گیرند.

۱۰. چگونه می‌توانم رنگهای صنعتی را برای استفاده در پروژه خود انتخاب کنم؟

برای انتخاب رنگهای صنعتی مناسب برای پروژه خود، به عواملی مانند نوع سطح (فلزی، بتنی، چوبی و …)، شرایط اقلیمی (نوع آب و هوا)، نیازهای مقاومتی (مقاومت در برابر خوردگی، UV و …) و استفاده نهایی (داخلی یا خارجی، شرایط استفاده) توجه کنید.